فرزندم را چگونه برای نماز صبح بیدار کنیم؟
1. پیش از هر چیز، خواب آنان باید طبق برنامه باشد. کودکان و نوجوانانی که شبها دیر می خوابند، صبحها به سختی بیدار می شوند. یکی از عوامل مهم دیر خوابیدن آنان، خواب زیاد روز (بعد از ظهر) است.
2. رژیم غذایی نیز می تواند در سستی و رخوت و سخت بیدار شدن آنها مؤثر باشد. مصرف پی در پی خوراکی های با طبع سرد، نوجوان را دچار سستی می کند؛ بنابر این توصیه می شود در کنار این گونه خوراکی ها، از خوردنی های با طبع گرم نیز استفاده کند.
3. هنگامی که صبح ها می خواهید فرزند خود را بیدار کنید، به مرحله ی گذر توجه داشته باشید بدین معنا که حدود 15 دقیقه قبل از موعد و در سه مرحله او را بیدار کنید: مرحله ی اول وقتی خودتان بیدار می شوید؛ مرحله ی دوم، پس از وضو و آماده شدن برای نماز، و مرحله ی سوم، پس از نماز. بیدار شدن نوجوان به شکل تدریجی برای او راحت تر است. برای نظارت غیر مستقیم بر اقامه ی نماز فرزند، دقایقی پس از نماز خود، به تعقیبات نماز یا تلاوت قرآن بپردازید.
حسین دهنوی؛ نسیم مهر؛ ج 1؛ ص 149
سه وظیفه پدر در قبال فرزندش
امام صادق عليه السلام:
سه چيز براى فرزند بر عهده پدر است:
مادر خوب براى او برگزيدن، نام نيك بر او نهادن، و تلاش فراوان در تربيت او نمودن !
تحف العقول، ص ۳۲۲
واکنش صحیح به ناسزاگویی خردسالان
گل بود به سبزه نیز آراسته شد!!!
تا دیروز فقط جیغ و فریاد بود اما امروز کلمات جدیدی را هم چاشنی آن می کند!!! هوش از سرتان می پرد!!!
فکرش را هم نمی کردید بچه ای که برای تربیتش این همه تلاش کرده اید حالا چشم در چشم شما بدوزد و بگوید… بچه ها معمولاً این کلمات را از والدین، افراد فامیل، همبازی های مهد و مدرسه، مردم کوچه و خیابان و تلویزیون یاد می گیرند.
کمتر شنیدن کلمات زشت و زننده مهم است اما از آن مهمتر برطرف کردن انگیزه استفاده از آن است:
- شناخت کودک و نیازهای پیدا و پنهان او به شما کمک خواهد کرد که فرزند خود را کمتر عصبانی کنید. ناسزاگویی در کودکان گاهی در جواب سختگیری های افراطی, نبودن همدلی و یک رابطه مثبت و محبت آمیز میان کودک و والدین اتفاق می افتد.
- درباره روشهای کنترل خشم و ابراز صحیح احساسات در کودک مطالعه کنید. اگر به فرزندتان بیاموزید هنگام عصبانیت چگونه خودش را کنترل کند دیگر شاهد ناسزاگویی های او نخواهید بود.
- برای برخی از کودکان استفاده از کلمات زشت کلیدی برای ورود به دنیای بزرگسالان است. آنها کودکانی هستند که در مبارزه رو در رو برای بر افراشتن پرچم استقلال، از والدین خود شکست خورده اند.
- کودکی که با بد زبانی به خواسته هایش برسد باز هم آن را تکرار خواهد کرد.
- کودکان دو یا سه ساله چیزی درباره کلمات زشتی که می گویند نمی دانند آنها فقط دیده اند شخصی هنگام عصبانیت این کلمه را گفته است و از او تقلید می کنند. در این صورت ماجرا را نادیده بگیرید. نه بخندید و نه عصبانی شوید؛ اما اگر باز هم چنین کلماتی را به کار برد با آرامش به او بفهمانید که سخنش ناپسند است. در سنین بالاتر بهتر است چهره ترش کنید و به فرزندتان گوشزد کنید که این حرف خوب نیست و دوست ندارید بار دیگر آن کلمه را بشنوید.
سید مهدی خدایی
رسانه آموزشی نمره بهتر
آموزش خویشتنداری به کودکان
40 سال پیش گروه روانشناسی دانشگاه استنفورد آزمایش جالبی را بر روی تعدادی از کودکان انجام داد. آنها به هر یک از بچه ها یک شیرینی می دادند و می گفتند اگر آن شیرینی را تا بازگشت دوباره مربی به اتاق نخورد شیرینی دیگری را نیز به او خواهند داد.
سپس او را در اتاق تنها می گذاشتند و رفتار او را زیر نظر می گرفتند. بعضی از بچه ها به سرعت مقاومتشان را از دست داده و شیرینی را خوردند و بعضی دیگر تا رسیدن شیرینی دوم صبر کردند.
حالا با گذشت 40 سال از آن آزمایش، آن بچه ها بزرگ شده اند و هرکدام سرنوشتی پیدا کرده اند. جالب است بدانید در این سالها کودکانی که توانسته بودند شیرینی دوم را به دست بیاورند نسبت به گروه دیگر موفقیتهای بسیار بیشتری کسب کرده اند.
قاعده بازی این است که انسان برای کسب موفقیتهای بزرگ باید گاهی از لذتهای کوچک چشم بپوشد. باید از لذت مسافرت و تفریح در کنار دوستان برای قبول شدن در یک رشته خوب در دانشگاه چشم بپوشد. یا اینکه مدتی از آسایش و راحتی چشم بپوشند و به سختی تلاش کنند تا روزی که چرخ کسب و کارش حتی بدون حضور او بچرخد و … آموزش خویشتنداری به کودکان بهترین فرصت برای کسب این مهارت دوران کودکی است. والدین برای اینکه فرزندانی خویشتندار پرورش دهند باید بارها و بارها فرزندشان را در معرض چنین انتخابی قرار دهند. از انتخابهای آسان شروع کنند و به تدریج بر سختی آن بیفزایند. مثلاً در اولین مرحله از او بخواهند تنها چند دقیقه صبر کند و شکلاتش را نخورد تا شکلات دوم از راه برسد. در مراحل بعد وقتی کودک از پدرش فلان اسباب بازی را درخواست کرد پدر به او وعده بدهد که اگر در تمام طول هفته تبلت را کنار بگذارد و با آن بازی نکند برای او آن اسباب بازی را خواهد خرید و… به این ترتیب کودک خواهد آموخت چگونه برای کسب موفقیت فردا از لذت امروز چشم بپوشد. راستی یادمان باشد هرگز در وعده ای که به کودک می دهیم تخلف نکنیم. زیرا خلف وعده به کودک می آموزد با شکیبایی کردن منافعش را از دست خواهد داد.1
امام علی (علیه السلام) در فرمودند:
“تو به آنچه که دوست داری از پروردگارت به تو برسد دست نمی یابی مگر اینکه در مقابل خواسته های نفسانی مقاومت کنی” 2
1.سید مهدی خدایی رسانه آموزشی نمره بهتر
2.غررالحکم جلد ۳ حدیث ۳۷۹۴
پدرهای مهربون به حرفهای بچه هاتون گوش فرا دهید
پدر خوب
به حرف های جزیی و کم اهمیت کودکت با دقت و حوصله گوش کن
تا در نوجوانی، حرف های با اهمیت و مهم اش را برای تو بگوید.
حامد مسگری
سکوت پل ارتباط
بخش اعظم تربیت کودک …
در سکوت شکل می گیرد؛
والدین هر کاری می کنند ..
بچه تصویر برداری می کند؛
دنبال این نباشید با نصیحت،
شخصیت بچه ها را متعالی کنید.
مراقب نشاط فرزندانتان باشید
آهای پدر مادرا
لطفا لطفا لطفا ، تو برنامه هفتگی تون یه جا برای بازی فیزیکی با بچه هاتون بذارید .
هی نگید شهر ما که پارک نداره ، شهربازی نداره ، سرزمین عجایب نداره ، باغ وحش نداره و از این حرفا ، خونه کوچیک و باصفاتون تو هوای سرد خیلی هم عالی و خوبه برای بازی ، یک توپ از این پارچه ای ها هست رنگی رنگیه نه سفت نه صدمه میزنه به وسایل خونه ، یا مثلا قایم باشک ، اسم فامیل ، منچ ، گل یا پوچ ، نون بده کباب ببر ، شهربازی (خط میکشن به تعداد حروف اسم شهر بعد حدس میزنن غلطها رو زیر خط مینویسن ، پرستها رو بالای خط) ، اسمهای بدون نقطه یک نقطه دو نقطه ، یا اینکه یک وسیله پنهان کنید با تغییر فاصله صدا تغییر کنه تا پیدا بشه ، قصه خوانی ، پانتومیم و …. هزارتا بازی که توش هیجان هست ، ولی تب لت و کامپیوتر و موبایل و تلویزیون نیست .
جایزه همه داشته باشه ، یک چیز ساده مثل ؛ مداد ، خودکار ، دفتر ، جوراب ، گل مو و … ساده باشه ارزون و اسلامی مثل دفتر با طرح شهدا یا سارا ثمین و …
همچنین برای همه بچه ها نه فقط برنده ها ! کاغذ کادوهاشونم عین همین باشه .
بچه ها به این توجهات نیاز دارن .
چگونه فرزندم را نماز خوان کنم ؟
راهکارهای تربیتی جهت نمازخوان شدن فرزندانمان :
۱. خودتان الگوی خوبی باشید. اگرشمانمازعاشقانه و اول وقت نخوانید و مثل کلاغ نوک به زمین بزنید انتظار نداشته باشید فرزندتان نمازخوان شود.
۲. بعدازنماز کودک یکی دوساله به بالا رادرآغوش بگیرید و رفتاربامحبت تری با او داشته باشید تافرزند ببیندشما هر وقت نماز میخوانید مهربانتر میشوید و به این وسیله به نماز علاقه مند میشود.
۳. او را از کودکی به نماز جماعت و نماز جمعه و حرم و مساجدو مراسم مذهبی ببرید مخصوصا اگر برایش این مکانها را با جایزه وخاطره و تشویقی شیرین کنید.
۴. امر به نماز را درست وقتی فرزند به سن بلوغ رسید نگذارید بماند باید چند سال قبل از سن تکلیف او را مشتاق به نماز کنید و نماز را به آموزش دهید.
۵. برای مشتاق کردن کودک به نماز قبل سن تکلیف برای دختران یک چادر نماز و جانماز و مهر و تسبیح قشنگ وبرای پسرهم همین ها غیر از چادر را تهیه کنید.
۶. چون به سن تکلیف نرسیده و نماز برایش واجب نشده او را همیشه مجبور به نماز خواندن نکنید. مثلا میتوان قبل از اذان با کودک کمی بازی کرد بعد موقع اذان که شد بگویید دخترم اذان میدهند من میخواهم نماز بخوانم تو چه؟
دستور ندهیم پیشنهاد بدهیم.
۷. از کودکی هر وقت نماز میخواند به او محبت بیشتری کنید و نماز خواندنش را برای دیگران و در جمع خانواده و فامیل تعریف کنید و تشویق و تحسینش کنید.
۸. با خانواده های مذهبی و دوستان خوب معاشرت و رفت و آمد کنید.
۹. با ورود فرزندتان به دوره ی نوجوانی برای او دلیل بیاوریدکه چرا نماز بخوانیم ولی کوتاه بگویید و سریع رد شوید. انتظار تاثیر زود و سریع نداشته باشید زیرا نوجوان در دوران خامی است تا پخته شود و حرف شما را بفهمد زمان میبرد.
۱۰. نسبت به نماز خواندنش یا نخواندنش حساسیت زیادی نشان ندهید و مدام به او گیر ندهید .حساسیت زیاد جلو تفکر او را میگیرد و نماز با اجبار فایده ندارد بگذارید از درون مسئولیت پذیر شود.
۱۱. در دوران نوجوانی فرد دچار سردرگمی است و به دنبال انتخاب راه و هویت خود است به او راه درست را دهید و بگذارید زمان بگذرد و راهش را انتخاب کند. مدام نصیحتش نکنید بدتر گیج و کلافه می شود.
۱۲. از روش غیر مسقیم استفاده کنید مثل اهداى کتاب و سی دی و نرم افزار . هم میتوانید به او هدیه کنید و یا جایی جلو چشمش قرار دهید تا خودش ببیند واستفاده بکند.
۱۳. نوجوان به دلیل تغییرات هورمونی رشد دچار کمی سستی و احساس خستگی است خوابش زیاد شده و اکثرا سنگین خواب میشوند. شاید شمافکر کنید او تنبل شده . برای نماز صبح او را با دعوا و داد بیدار نکنید . او را با محبت و نوازش و بوسه و صدازدن با القاب زیبا مثل دختر عریزم و… بیدارش کنید. یک بار هم شایدکافی نباشد پس صبورانه یک بار قبل نماز خودتان و یک بار بعد نماز او را با محبت بیدار کنید.
۱۴. در جلو جمع مدام او را امر به خواندن نماز نکنید. پنهانی و با لحن پر از محبت به او یادآوری کنید.
۱۵. گاهی نوجوان به دلیل دیده نشدن با نماز نخواندن میخواهد خود را نشان تان دهد. پس او را ببینید و به او توجه کافی بکنید.
۱۶. هیچ گاه بچه های نمازخوان را سرش نکوبید و او را با آنها مقایسه نکنید، مقایسه اثر عکس دارد و او هم از نماز بدش می آید و هم از آن بچه نمازخوان.
۱۷. وقتی به سن تکلیف رسید برایش جشن عبادت بگیرید.
۱۸. نقل داستانهای شیرین و در حد سن کودک و نوجوان از نماز بزرگان و استفاده از اشعار و احادیث زیبا
۱۹. ترک مستحبات در ابتدای کار و طول ندادن نماز و رعایت توانایی کودک و نوجوانپ
۲۰. تقویت عشق و علاقه به اهل بیت که یکی از راههای جلب انسان به عبادت و نماز است.
و نکته پایانی : اگر در رفتار نماز خوانها مهر و محبت و انصاف دیده شود ، میل بچه ها به نماز خواندن بیشتر می شود .
وصیت شهید حمید رضا اسداللهی به فرزندش محمد
مقررات خانه ما
او کودک است و رفتارش فقط تابع احساس است و فارغ از محدودیت ها و عواقب رفتارهایش کاری را انجام می دهد که دلش می خواهد.
ابزارهای تربیتی مختلف مانند:
- قصه و بازی،
- تشویق صحیح و بجا،
- الگو پذیری
- و حتی گفتگوی مستقیم می تواند رفتارهای غلط کودکان را اصلاح نماید.
در کنار این روشها لازم است مقررات و محدودیت هایی را هم برای کودکان قرار دهیم و آنها را ملزم به رعایت آنها کنیم تا کم کم با راه و رسم زندگی آشنایی پیدا کنند. داشتن فرزندانی قانونمند، آرام، بااعتماد به نفس و دانا نتیجه وضع و اجرای صحیح همین قوانین است:
1- قانون و مقرراتِ زیاد، دست و پا گیر است و کودک را کلافه می کند و مانع رشد شخصیت و خلاقیت او می شود. او باید کنجکاوی کند، تجربه کند و بیاموزد. باید طعم شیرین استقلال را بچشد. محدودیتهای ما نباید با زمینه های رشد شخصیت که خداوند در وجود کودک قرار داده است در تضاد باشد.
2- مقرراتی که بچه ها را ملزم به رعایت آن می کنیم باید حساب شده، محدود،اما محکم باشد. گریه و زاری کردن و پا به زمین کوبیدن بچه نباید قانون خانه را از جایش تکان دهد.
3- هم قانون و هم مجازات باید دقیق و شفاف بیان شود. بهترین نوع مجازات هم این است که او را از چیزهایی که خیلی دوست دارد موقتاً محروم کنیم. پس اگر فرزند شما با گفتگو و دیگر روشها، زیر بار مسواک زدن نمی رود خیلی روشن و قاطع به او بگویید اگر مسواک نزند فردا از شکلات و شیرینی خبری نیست.
4- مجازات باید همزمان با تکلیف کردن کودک بیان شود. در این صورت کودک خودش را مقصر محرومیت هایش می بیند و رابطه اش با والدین خدشه دار نمی شود.
5- قانون باید با سن و سال و توانایی های کودک متناسب باشد. مجازات هم نباید ترسناک، خشن یا ناممکن باشد. مثلاً مادر نباید بگوید “اگر اسباب بازی هایت رو جمع نکنی دیگر با تو حرف نمی زنم” چون این کار ممکن نیست. همچنین مجازات نباید امنیت عاطفی کودک را تهدید کند.
6- والدین باید در وضع و اجرای قانون کاملاً هماهنگ و همکار باشند
7- خوب است رفتار مثبت کودک را تشویق کنیم. پس او را ببوسید و از او تشکر کنید.1
1. سید مهدی خدایی ، رسانه آموزشی نمره بهتر