درباره امام محمد باقر علیه السلام چه می دانیم ؟
بین نماز ، وقت دعا گریه می کنی
با هر بهانه در همه جا گریه می کنی
در التهاب آهِ خودت آب می شوی
می سوزی و بدون صدا گریه می کنی
هر چند زهر قلب تو را پاره پاره کرد
اما به یاد کرب و بلا گریه می کنی
اصلاً خود تو کرب و بلای مجسّمی
وقتی برای خون خدا گریه می کنی
آب خوش از گلوی تو پایین نمی رود
با ناله های وا عطشا گریه می کنی
با یاد روزهای اسارت چه می کشی ؟
هر شب بدون چون و چرا گریه می کنی
با یاد زلفِ خونی سرهای نی سوار
هر صبح با نسیم صبا گریه می کنی…
ابو جعفر، امام محمد باقر (ع) پنجمین آفتابى است كه بر افق امامت، جاودانه درخشید.زندگیش سراسر دانش و ارزش بود، از این رو باقر العلوم نامیده شد، یعنى شكافنده دشواریهاى دانش و گشاینده پیچیدگیهاى معرفت.
خصلت آفتاب است كه هماره گام بر فرق ظلمت مىنهد و در لحظههاى تاریك، بر افق زمان مىروید تا ارزشهاى مهجور و نهان شده در سیاهى جهل و جور را، دوباره جان بخشد و آشكار سازد.
او نیز در عصر حاكمیت جور و تشتت اندیشههاى دینى امت اسلام، تولد یافت تا پیام آور معرفت و احیاگر اسلام ناب محمدى (ص) باشد.
ويژگيهاى زندگى امام باقر (ع )
امام محمّد باقر (عليه السلام ) در بين برادرانش ، خليفه و جانشين پدرش امام سجّاد (عليه السـلام ) بـود و بـعـد از او بـه مـقـام امـامـت رسـيـد. امـام بـاقـر (عـليـه السـلام ) در فـضـايـل انـسـانـى و عـلم و پـارسايى ، بر همه برادرانش برترى داشت و نامش در ميان شـيعه و سنّى ، از همه آنان بلندتر بود و در مقامهاى معنوى از همه بزرگتر و ارجمندتر بود.
در مـيـان فـرزنـدان امـام حسن و امام حسين (عليهماالسلام ) از هيچ كس مانند امام باقر (عليه السلام ) علم دين ، آثار، روايات ، علوم قرآن و انواع فنون و آداب ، آشكار نشد.
باقى ماندگان از اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) و بزرگان تابعين و رؤ سـاى فـقـهـا و دانـشـمـنـدان مـسـلمـيـن ، اركـان ديـن و احـكـام اسـلام را از آن حـضـرت نقل كرده اند و او در فضل و دانش ، نشانه عظيم علما و دانشمندان بود به طورى كه در اين راستا، ضرب المثل همه شده بود، نويسندگان و شاعران در وصف او، نثرها نوشته اند و شعرها سروده اند.
((قرظى )) (يكى از شاعران ) مى گويد:
يا باقِرَ الْعِلْمِ لاَِهْلِ التُّقى
وَخَيْرُ مَنْ لَبّى عَلَى الاَْجْبُلِ
((اى شكافنده و آشكار كننده علم براى پرهيزكاران ! و اى برترين انسانى كه برفراز كوهها(ى
حجاز) لَبّيك گفتى !)).
و مالك بن اعين جهنى (شاعر ديگر) در تمجيد آن حضرت مى گويد:
اِذا طَلَبَ النّاسُ عِلْمَ الْقُرآنِ
كانَتْ قُرَيشُ عَلَيهِ عَيالاً
وَاِنْ قِيلَ اَيْنَ بْنُ بِنْتِ النَّبِىِّ
نِلْتَ بِذاكَ فرُوعاً طِوالاً
نُجُومَ تُهَلِّلْ لِلْمُدْ لِجِينَ
جِبال تُورِثُ عِلْماً حِبالاً
يـعـنـى :((هـرگاه مردم به كسب دانش قرآن بپردازند، قريشيان جيره خوار (سفره علم ) امام باقر (عليه السلام ) هستند و اگر گفته شود پسر دختر پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) در كجاست ؟ با اين جستجو به شاخه هاى بلند (علم و دين كه وجود امام باقر (عليه السـلام ) سـرشـار از آن اسـت ) دست يافته اى ، شاخه هايى به بلنداى ستارگانى كه نـوربـخـش رونـدگـان شب هستند و به بلنداى كوههايى كه دانش بسيار از آنها سرازير گردد)).
فرزندان امام باقر (ع )
امام باقر (عليه السلام ) داراى هفت فرزند بود كه عبارتند از:
1 ـ ابوعبداللّه جعفر بن محمّد (امام صادق (عليه السلام ) ).
2 ـ عبداللّه (مادر اين دو ((اُمّ فروه )) دختر قاسم بن محمّد بن ابى بكر است ).
3 ـ ابراهيم .
4 ـ عبيداللّه (اين دو در زمان كودكى از دنيا رفتند، مادرشان ((اُمّ حكيم )) دختر اسيد بن مغيره ،
ثَقَفى است ).
5 و 6 ـ على و زينب كه مادرشان ، امّ ولد بود.
7 ـ اُم سَلَمه . كه مادرش ، امّ ولد بود.
و در بـاره هـيچيك از فرزندان امام باقر (عليه السلام ) كسى اعتقاد به امامت نداشته ، جز در مورد
جعفر بن محمد (امام صادق (عليه السلام ) ).
ضـمـنـا بـايـد تـوجـّه داشـت كـه عـبـداللّه بـرادر امـام صـادق (عـليـه السـلام ) بـه فضايل و نيكى
شهرت داشت .