شاگردان امام رضا علیه السلام
با در نظر گرفتن شرائط سر تا سر اختناق در زمان حكومت ابوبكر و عمر و بنى اميّه و بنى عبّاس و انحراف فكرى اكثريّت مردم از حقايق تاريخ اسلام، تبيين مبانى تشيّع بصورت تدريجى صورت می گرفت. بهمين جهت بسيارى از مطالب عميق در زمان امير المؤمنين و امام حسن و امام حسين عليهم السّلام قابل بازگو نبود و جز چند نفر انگشت شمار كسى در پى آن نبود و يا نمىپذيرفت، در حالى كه در زمان امام صادق و امام رضا و امام هادى عليهم السّلام عقايد شيعه در سطح بالاترى همچون محتواى زيارت عاشورا و زيارت جامعه بر مردم عرضه گرديد.1
1. عالم بزرگ قم احمد بن محمد بن عيسى از علماى قرن سوم كه از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام بوده است.2
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 38 / سلسله متصل علما در نسخه بردارى از كتاب سليم ….. ص : 37
2. شيخ معتمد يعقوب بن يزيد سلمى از علماى قرن سوم كه از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام بوده است.3
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
15. شيخ جليل موثّق على بن مهزيار اهوازى، كه از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام است و 33 كتاب تأليف نموده است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
16. شيخ موثّق عبّاس بن معروف كه از اصحاب امام رضا و امام هادى عليهما السّلام است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
17. شيخ قميّين محدّث جليل محمد بن عيسى، كه از اصحاب امام رضا عليه السّلام است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
18. شيخ موثّق معتمد عبد الرحمن بن ابى نجران تميمى، كه از اصحاب امام رضا عليه السّلام است و تأليفات بسيارى دارد.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
19. شيخ زاهد موثّق حسن بن على بن فضّال تيملى كوفى، كه از اصحاب امام رضا عليه السّلام است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
20. شيخ موثّق يعقوب بن يزيد سلمى از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام كه صاحب تأليفاتى است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
21. شيخ و فقيه قميّين موثّق جليل القدر احمد بن محمد بن عيسى از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام كه تأليفاتى دارد. او از شدت احتياط و دقّت در نقل احاديث، كسانى را كه از راويان ضعيف نقل مىكردند از قم اخراج مىنمود.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 77 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
22. محدّث جليل ابراهيم بن هاشم قمى، از اصحاب امام رضا عليه السّلام كه تأليفاتى دارد.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 78 / نام محدثين و مؤلفين ناقل كتاب سليم و احاديث آن ….. ص : 75
27. شيخ محدّث موثّق احمد بن محمد بن خالد برقى متوفاى 274، كه از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام بوده و حدود 100 كتاب تأليف كرده است.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 132 / تعريف رجال مذكور در اسناد كتاب سليم ….. ص : 131
اصحاب امام كاظم و امام رضا عليهما السّلام بوده و روايات او بدون ذكر سند مورد قبول علما است. همچنين نظير احمد بن محمد بن عيسى كه رئيس علماى قم و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادى عليهم السّلام است، و يا عبد الله بن جعفر حميرى كه بزرگ علماى قم در زمان امام عسكرى عليه السّلام بوده، و يا ابو على بن همام و تلعكبرى كه از علماى والامقام شيعه در اوائل قرن چهارم بوده اند.4