نگاهی به واژه توکل از دید آیات و روایات
مریم دیانی
چکیده
موضوع پژوهشی که پیش روی شماست تحت عنوان نگاهی به واژه ی توکل از دید آیات و روایات می باشد . یکی از عوامل مؤثر و مهم در موفقیت انسان ها رسیدن به هدفی است که مد نظر آن هاست ، بنابراین آن چه که انسان را به هدف و مقصود می رساند ، شناخت طریق و روش آن هدف است .
در این دنیای پرتلاطم که رسیدن به سعادت جز از طریق ایمان به دست نمی آید می توان گفت : ایمان عامل مؤثری است برای رسیدن به هدف و در سایه ایمان می توان به توکل دست یافت . واژه ی توکل که به معنای اعتماد و تکیه و نیز به معنای امیدوار بودن است ، آن چنان اهمیتی دارد که این کلمه با مشتقات آن 70 بار در قرآن آمده است . در سایه ی توکل می توان به عزت و بی نیازی رسید . این بی نیازی که یکی از آرزوهای بشر است در پرتو شناخت کامل خدا و در پرتو توکل به دست می آید .
ما در کارهای خود به چیزی امید داریم که می دانیم حتی اگر ضربه ای از طرف آن هم وارد شود ، دیگر آخرین مرحله همان ضرر است و اگر سودی هم داشته باشد برای ما باقی می ماند و نمی توان به دیگری مراجعه کرد و کار خود را به او واگذاشت تا عکس این نتیجه را بدهد هم چنین برای رسیدن به مقصود نهایی باید از اسباب و علل دنیوی نیز استفاده کرد اما نه به صورتی که برای آن ها تأثیر مستقلی قائل شویم ، زیرا این یک نوع جهل محض است بنابراین باید خدا را مسبب الاسباب دانسته و مؤثر واقعی را خدا بدانیم . اگر خدا را مؤثر در کارها بدانیم و او را تنها عامل هر چیزی به حساب آوریم ، دیگر حتی این عقیده در ما به وجود نمی آید که فقط به اسباب دل ببندیم و آن ها را عامل هر کاری بدانیم .
برای رسیدن به مرحله توکل ریاضت و سختی نیز لازم است ، همان طور که برای هر موضوع دینی ریاضت لازم است توکل آسان به دست نمی آید بلکه مراحل و درجاتی دارد که باید آن مراحل را طی کرد تا به توکل رسید و چون پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) جزء متوکلان واقعی شد .
ا